²âàíà Êóïàëà

гçäâî ²îàíà Ïðåäòå÷³, àáî Õðåñòèòåëÿ, ÿêîãî ó íàðîä³ íàçèâàþòü ²âàíîì Êóïàëîì, - öå õðèñòèÿíñüêå ñâÿòî, ÿêå â³äçíà÷àþòü 7 ëèïíÿ. Êóïàéëî - ÿçè÷íèöüêèé áîã øëþáó, çåìíèõ ïëîä³â ³ êîõàííÿ, áîæåñòâî ë³òíüîãî ñîíöåñòîÿííÿ, íåìຠäî öüîãî í³ÿêîãî â³äíîøåííÿ. ³í, äî ðå÷³, çà çíà÷åííÿì áëèçüêèé äî ðèìñüêîãî Êóï³äîíà ³ ãðåöüêî¿ Êèáåëà, ùî º áîãàìè øëþáó, ëþáîâ³, ïðèñòðàñò³.

Êóïàëüñüêå ä³éñòâî ñêëàäàºòüñÿ ç áàãàòüîõ åëåìåíò³â: ïëåò³ííÿ â³íê³â, çàïàëþâàííÿ êîëåñà, ñïàëþâàííÿ Êóïàéëà é óòîïëåííÿ Ìîðåíè. Öå âñå ñóïðîâîäæóºòüñÿ ï³ñíÿìè, ðîçâàãàìè, âîðîæ³ííÿì íà â³íêàõ, êóïàííÿì òîùî.

Ìè ðîáèìî ïîæåðòâó áîãàì - âèëèâàºìî ó âîãîíü ñâÿùåííèé íàï³é ³ç òðàâ. Êëàäåìî â ïîëóì'ÿ õë³áíèé êàëà÷, ÿêèé ïåðåä òèì îáíåñëè ïî êîëó. Êîæåí òîðêàºòüñÿ éîãî ë³âîþ ðóêîþ, çàãàäóþ÷è áàæàííÿ äëÿ ñåáå, à ïîò³ì äëÿ âñ³º¿ Óêðà¿íè. ßêùî ï³ñëÿ æåðòâîïðèíîøåííÿ äèì ³äå äîãîðè, áàæàííÿ çáóäåòüñÿ.
Ùå ïëåòåìî ç êâ³ò³â ³ òðàâ âåëè÷åçíèé â³íîê çäîðîâ'ÿ çàââèøêè ç ëþäñüêèé ð³ñò ³ ïðîõîäèø êð³çü íüîãî. ϳñëÿ îáðÿäó ëþäèíà íàáèðàºòüñÿ çäîðîâ'ÿ òà ñèëè íà óâåñü ð³ê, ñòຠíåâðàçëèâîþ äî ëèõîãî îêà.

Êóïàëüñüêèé âîãîíü - ñâÿùåííèé. Çàïàëþâàòè éîãî äîçâîëÿëîñÿ ëèøå æ³íö³, æðèö³ âîãíþ, ³ ëèøå â³ä æèâîãî âîãíþ, äîáóòîãî òåðòÿì äâîõ øìàòê³â äåðåâà. Âîíî ñèìâîë³çóº íåáåñíèé ñîíÿ÷íèé âîãîíü, ÿêèé çàïàëþº êîõàííÿ ó ñåðöÿõ ïàðóáê³â ³ ä³â÷àò.
Íàø³ ïðåäêè âèêîðèñòîâóâàëè íàâ³òü ïîï³ë ³ç êóïàëüñüêîãî áàãàòòÿ - â³í òåæ ââàæàâñÿ îñâÿ÷åíèì, ö³ëþùèì. Ó íüîìó çáåð³ãàëè ¿æó, âèêîðèñòîâóâàëè éîãî çàì³ñòü ìèëà, äëÿ á³ëèçíè ³ ò³ëà, çàãîþâàëè íèì ðàíè, âæèâàëè ÿê ë³êè ïðîòè áàãàòüîõ õâîðîá.
Ñâÿùåííèì âîãíåì òàêîæ îñâÿ÷óþòü âîäó äëÿ êóïàííÿ ó êóïàëüñüêó í³÷. Äëÿ öüîãî ï³äïàëþþòü êîëåñî. Ïîò³ì éîãî ñêî÷óþòü ç ãîðè ó âîäó.
Âîãíåííå êîëåñî ïîçíà÷ຠÊóïàëüñüêå Ñîíöå - âîãîíü íåáåñíèé. ² êîëè âîíî, ï³äïàëåíå, îïèíÿºòüñÿ ó ð³÷ö³, òàêèì ÷èíîì â³äáóâàºòüñÿ øëþá Âîãíþ òà Âîäè.

ϳñëÿ öüîãî îáðÿäó âñ³ îäðàçó íàìàãàþòüñÿ ñêóïàòèñÿ ó ö³é âîä³, áî âîíà îñâÿ÷åíà ³ çäàòíà ë³êóâàòè õâîðîáè.
ijâ÷àòà òà õëîïö³ òðàäèö³éíî ñòðèáàþòü ÷åðåç êóïàëüñüêå âîãíèùå. Âîíè âîðîæàòü, ÷è ñóäèëîñü ¿ì áóòè ðàçîì. Ñòðèáàòè, óçÿâøèñü çà ðóêè, ïîâèíí³ ëèøå ò³, õòî ìຠîäíå äî îäíîãî ïî÷óòòÿ. ßêùî ï³ä ÷àñ ïåðåñòðèáóâàííÿ ðóêè íå ðîç'ºäíàþòüñÿ, öå îçíà÷àº, ùî áîãè áëàãîñëîâëÿþòü ¿õí³é ñîþç.
Êóïàéëî òà Ìàðåíà - ïåðñîí³ô³êàö³ÿ áîæåñòâ äâîõ ñòèõ³é: âîãíþ ³ âîäè, ñîíöÿ ³ õìàðè. Ö³ ïåðñîíàæ³ ó âèãëÿä³ ëÿëüîê - îïóäàë: Ìàðåíà - äåðåâöå, ïðèêðàøåíå ñòð³÷êàìè, âáðàíå ó æ³íî÷èé îäÿã; Êóïàéëî - ëÿëüêà, çðîáëåíà ³ç ñîëîìè, âáðàíà ÿê ïàðóáîê. Êóïàéëà ïîâèíí³ çðîáèòè âëàñíîðó÷ ä³â÷àòà, à Ìàðåíó â³äïîâ³äíî, õëîïö³.

Ó ñâÿòêîâó í³÷ íàâêîëî îïóäàë õëîïö³ òà ä³â÷àòà âîäÿòü òàíêè, à ïîò³ì Êóïàéëà ï³äïàëþþòü, à Ìàðåíó òîïëÿòü.

Òðàäèö³éíîþ êóïàëüñüêîþ êâ³òêîþ ââàæàºòüñÿ ïàïîðîòü. Çà ëåãåíäîþ, âîíà öâ³òå ëèøå ðàç íà ð³ê - ñàìå â êóïàëüñüêó í³÷. Ëþäèíà, ÿê³é ïîùàñòèòü çíàéòè ÷àð³âíó êâ³òêó, çìîæå â³äøóêàòè âñ³ ñêàðáè ñâ³òó òà ä³çíàòèñü ïðî âñ³ çåìí³ òàºìíèö³. ßêùî ç³ðâàòè öâ³ò, ìîæíà ïîáà÷èòè, ÿê äåðåâà ïåðåõîäÿòü ç ì³ñöÿ íà ì³ñöå, ïî÷óòè, ÿê âîíè âåäóòü ñâîþ òèõó ðîçìîâó. Òàê ìîæíà ðîçãàäàòè âñ³ òàºìíèö³ ïðèðîäè.

Ó í³÷ íà ²âàíà Êóïàëà ç êâ³òêîþ ïàïîðîò³ â ðóêàõ òðåáà ç³ðâàòè öâ³ò ðîçðèâ òðàâè ³ ãóëÿòè ë³ñîì, äîêè íå ïî÷íå ð³çàòè î÷³. Ò³ëüêè - íî ç'ÿâèòüñÿ öå â³ä÷óòòÿ, òðåáà øâèäêî ïî÷èíàòè êîïàòè çåìëþ ï³ä íîãàìè: ÷àð³âíèé ñêàðá ìຠáóòè ñàìå òàì!

Ùå îäèí êóïàëüñüêèé îáðÿä - ïóñêàííÿ â³íê³â íà âîäó. ijâ÷àòà òàêèì ÷èíîì ïðîõàþòü ñîá³ ùàñëèâî¿ äîë³, âèçíà÷àþòüñÿ ³ç íàðå÷åíèì.
³íêè ìîæóòü ïëåñòè ³ õëîïö³, òà âîíè ìàþòü âèêîðèñòîâóâàòè äëÿ öüîãî äóáîâå ã³ëëÿ. À îò ä³â÷àòàì ïîòð³áíî áðàòè íà â³íîê áàðâ³íîê, êàëèíó, íàã³äêè, ñîêèðêè.

Ïóñòèâøè â³íêè íà âîäó, ä³â÷àòà óâàæíî çà íèìè ñòåæàòü. ßêùî â³íîê äî áåðåãà ïðèá'º - ä³â÷èíà çàñèäèòüñÿ â áàòüê³âñüê³é õàò³; ïîïëèâå, òàê ùî íå íàçäîãíàòè, - ï³äå çàì³æ íà ÷óæó ñòîðîíó; ïîòîíå â³íîê - ñóäèëîñÿ á³äîëàñ³ âàæêå æèòòÿ, îáòÿæåíå õâîðîáàìè. À ÿêùî ¿¿ â³íîê ï³äáåðå õëîïåöü, â³í ³ áóäå íàðå÷åíèì.

Ñïåö³àëüíî äëÿ â³äâ³äóâà÷³â ñàéòó http://dreamfood.ua